Mì ăn liền tuy tiện lợi và ngon miệng nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe nếu dùng thường xuyên. Cùng Sense Food Lab tìm hiểu tác hại của mì gói và cách sử dụng đúng để bảo vệ cơ thể.

1. Mì ăn liền là gì và tại sao phổ biến?

Mì ăn liền hay còn gọi là mì gói, mì tôm, là món ăn nhanh phổ biến nhờ giá rẻ, dễ chế biến và hương vị hấp dẫn. Chỉ cần vài phút chế nước sôi, bạn đã có một bữa ăn “tạm thời” khi bận rộn hoặc hết đồ ăn.

Tuy nhiên, chính vì sự “tiện lợi” này mà mì ăn liền thường bị lạm dụng, đặc biệt ở giới trẻ, sinh viên, người lao động... Dù giúp no bụng nhanh, mì gói không cung cấp đủ dinh dưỡng, và việc ăn quá nhiều có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng.

2. Mì ăn liền được sản xuất như thế nào?

Đằng sau một gói mì gọn gàng và tiện lợi là một quy trình sản xuất công nghiệp, ẩn chứa những yếu tố không mấy lành mạnh.

Quy trình sản xuất mì ăn liền bắt đầu từ trộn bột mì với nước, muối và phụ gia, sau đó nhào thành khối bột lớn. Khối bột này được cán mỏng, cắt thành sợi, hấp chín, rồi đưa vào công đoạn quan trọng: sấy khô bằng dầu chiên ở nhiệt độ cao (deep-frying). Chính công đoạn này giúp sợi mì giữ được độ giòn, nhanh chín khi gặp nước sôi nhưng cũng khiến mì thấm nhiều dầu và chất béo bão hòa.

Tiếp theo, mì được làm nguội, đóng gói kèm theo các gói gia vị. Gói súp nêm thường chứa muối, bột ngọt, chất tạo mùi, tạo màu, chất điều vị (như E621), thậm chí cả chất bảo quản như TBHQ để kéo dài hạn sử dụng.

Một số hãng hiện đại sử dụng công nghệ sấy không chiên (air-dried noodles) nhằm giảm lượng dầu, tuy nhiên giá thành cao hơn và vẫn còn khá hạn chế trên thị trường.

Dù công nghệ sản xuất mì ăn liền ngày nay đã cải tiến nhiều so với trước đây, nhưng nếu nhìn kỹ, ta vẫn thấy rằng mì gói là sản phẩm công nghiệp, ít dinh dưỡng, giàu năng lượng rỗng và chứa nhiều phụ gia hóa học. Do đó không thể thay thế cho bữa ăn đầy đủ, đặc biệt là với trẻ nhỏ và người bệnh.

3. Tác hại của mì ăn liền đối với sức khỏe

Thiếu dinh dưỡng trầm trọng

Mì gói chủ yếu chứa carbohydrate tinh chế và chất béo, gần như không có chất xơ, vitamin hay khoáng chất cần thiết. Nếu dùng mì ăn liền thay thế bữa chính thường xuyên, cơ thể sẽ thiếu hụt protein, sắt, canxi, vitamin A, B, C… và kéo theo tình trạng suy dinh dưỡng tiềm ẩn.

Gây tăng cân và béo phì

Một gói mì trung bình chứa từ 350–500 kcal, chưa kể bạn thường ăn kèm trứng, xúc xích hoặc nước ngọt. Chất béo bão hòa trong gói gia vị, cùng lượng calo cao nhưng no ngắn hạn, dễ khiến bạn ăn quá nhiều trong ngày. Hậu quả là tăng cân mất kiểm soát, đặc biệt ở trẻ em và người ít vận động.

Ảnh hưởng đến tim mạch

Nhiều loại mì ăn liền sử dụng dầu cọ hoặc dầu chiên đi chiên lại để sấy mì khiến sản phẩm chứa nhiều chất béo chuyển hóa (trans fat) và natri cao. Những yếu tố này góp phần làm tăng huyết áp, tăng cholesterol xấu (LDL), dễ dẫn đến các bệnh về tim mạch nếu dùng thường xuyên.

Gây rối loạn tiêu hóa

Ăn mì gói liên tục có thể làm hệ tiêu hóa bị trì trệ, đặc biệt nếu bạn ăn vào buổi tối hoặc bỏ qua rau củ, trái cây. Ngoài ra, phụ gia và chất bảo quản có trong gói súp nêm cũng có thể gây kích ứng ruột và ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột.

Tăng nguy cơ ung thư (nếu dùng lâu dài)

Một số chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi có thể không phù hợp với người nhạy cảm, đặc biệt là chất chống oxy hóa có trong dầu chiên mì, nếu tích tụ trong cơ thể có thể ảnh hưởng gan và hệ miễn dịch, thậm chí liên quan đến nguy cơ ung thư khi sử dụng vượt mức an toàn trong thời gian dài.

4. Ai không nên ăn mì ăn liền thường xuyên?

• Trẻ em và thanh thiếu niên: đang cần dinh dưỡng để phát triển, nhưng lại dễ nghiện mì vì vị đậm và tiện.
• Phụ nữ mang thai: cần kiểm soát natri, chất bảo quản và nên ưu tiên thực phẩm tươi.
• Người bị huyết áp cao, bệnh tim mạch, tiểu đường: cần tránh các sản phẩm có nhiều muối và chất béo chuyển hóa.
• Người có hệ tiêu hóa yếu hoặc bệnh dạ dày: mì dễ gây đầy bụng, khó tiêu nếu ăn nhiều, nhất là buổi tối.

5. Ăn mì gói thế nào để hạn chế tác hại?

Nếu buộc phải dùng mì ăn liền trong những lúc bất tiện, hãy giảm thiểu tác hại bằng các cách sau:

• Không dùng toàn bộ gói gia vị: chỉ cho một phần nhỏ để giảm lượng muối, bột ngọt và dầu mỡ.
• Trụng mì qua nước sôi 1 lần rồi bỏ nước đầu, sau đó mới chế nước mới để ăn.
• Bổ sung rau xanh, trứng, thịt nạc, đậu phụ để tăng giá trị dinh dưỡng.
• Không ăn vào buổi tối hoặc quá gần giờ ngủ.
• Không ăn quá 2 lần/tuần, và tuyệt đối không dùng thay bữa ăn chính trong thời gian dài.

6. Tóm lại

Mì gói không phải là thực phẩm độc hại, vấn đề nằm ở cách bạn sử dụng và tần suất sử dụng. Nếu biết dùng đúng lúc, đúng cách và kết hợp thêm rau, đạm, trứng, thì mì ăn liền có thể giúp bạn vượt qua bữa ăn tạm thời. Nhưng nếu để nó trở thành thói quen ăn uống, bạn đang đánh đổi sự tiện lợi lấy nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn trong tương lai.